Milyonlarca öğretmeni ilgilendiren Öğretmenlik Meslek Kanunu – ÖMK an itibarıyla TBMM Genel Kurulu gündeminde görüşülüyor. Dün Eğitim Sen, konuyla ilgili yapılan açıklamada, kanun teklifinin geri çekilmesini isteyip, Meclis önünde eylem yapılacağını ilan etmişti. Bugün de öğretmenler, TBMM Genel Kurulu’nda Öğretmenlik Meslek Kanunu teklifinin geri çekilmesi talebiyle basın açıklaması yapmak için Meclis kapısı önünde toplandı.
Öğretmenlik meslek kanunu için meclis bilgileri takip ediliyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) web sitesinde yer edinen haber bakılırsa teklifle; öğretmenlerin mesleklerinde kariyer ve liyakat esaslarına müsait olarak ilerlemeleri, mesleki gelişimlerini sağlamaları ve özlük haklarının iyileştirilmesi amaçlanıyor. Öğretmenlik mesleği, adaylık döneminden sonra; ’öğretmen’, ’uzman öğretmen’ ve ’başöğretmen’ olarak üç kariyer basamağına ayrılıyor. Ayrıca öğretmenlik kariyer meslek olarak tanımlanıyor. Böylece açınma temelli bir sistem içerisinde adaylık, öğretmenlik, uzman öğretmenlik ve başöğretmenliğin hakları, görevleri ve sorumluluklarının netleştirilmesi hedefleniyor.
Öğretmenliğin kariyer mesleği haline getirilmesini öngören ‘Öğretmenlik Meslek Kanunu Teklifi’, geçtiğimiz haftalarda TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu’nda ortalama 14 saat devam eden görüşmelerin ardından geçti. Peki, Öğretmen meslek kanunu nedir? Öğretmenlik meslek kanunu meclisten geçti mi?
ADAYLIK KALDIRMA SINAVI KALKIYOR
Öğretmenlikte ’Adaylık Kaldırma Sınavı’nın kaldırılması öngörülüyor. Bunun yerine öğretmenlerin mesleki gelişimleri temelinde bir program uygulanarak, adaylara destek olunması amaçlanıyor. Öğretmenlikte 10 yılını doldurmuş öğretmenlere uzman öğretmenlik imkanı getiriliyor. Bu unvan için eğitimlerini tamamlayan ve sonunda yapılacak sınavdan başarıyla geçen öğretmenlere uzman öğretmen unvanı verilecek. Bu değişiklikle öğretmenler hem bir derece alacaklar hem de maaşlarında bin TL artış olacak. Uzman öğretmen unvanı alanlar arasında yüksek lisans yapmış olanlar ise sınavdan muaf tutulacak.
BAŞÖĞRETMENE 2.000 LİRA EK MAAŞ
10 senelik uzman öğretmenler de başöğretmenlik ile ilgili eğitimlerini tamamlayıp, sınavdan başarı göstermiş oldukları takdirde başöğretmen olmalarının önü açılarak ve yeniden ilave bir derece almaları sağlanacak. Aynı zamanda kademeleri yükseldiği için de maaşlarına 2 bin TL ilave edilecek. Doktora yapmış öğretmenler başöğretmen sınavından muaf olacak. Ayrıca lisansüstü öğrenim için önemli teşviklerin sağlanması amaçlanıyor. Uzman ve başöğretmen imtihan puanı 70 ve üzeri olarak düzenleniyor. Birinci derecedeki öğretmenlerin ek göstergeleri, 3 binden 3 bin 600’e çıkarılıyor. Ek göstergeyi düzenleyen maddenin yürürlük zamanı ise 15 Ocak 2023 olurken, sözleşmeli öğretmenlikte 3+1 zorunlu hizmet hariç özlük haklarında iyileştirmeler yapılıyor.
ÖĞRETMENLİK ÜÇ BASAMAĞA AYRILACAK
Teklife nazaran öğretmenler, görevlerini Türk millî eğitiminin gaye ve temel ilkeleri ile öğretmenlik mesleği etik ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlü olacak. Öğretmenlerin emek harcama şartları, eğitimde kalitenin yükseltilmesi için belirlenen amaçları gerçekleştirmek üzere düzenlenecek. Öğretmenlik mesleğine hazırlık, genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisiyle sağlanacak. Öğretmenlik mesleği, aday öğretmenlik döneminden sonrasında ‘öğretmen’, ‘uzman öğretmen’ ve ‘başöğretmen’ olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılacak.
DEĞERLENDİRMEYİ MEB YA DA ÖSYM YAPACAK
Öğretmen adaylarında genel kültür, hususi alan eğitimi ve pedagojik formasyon/öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler Millî Eğitim Bakanlığınca tespit edilecek. Öğretmenler, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarından ve bunlara denkliği düşünülen yurt dışı yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar arasından seçilecek. Aday öğretmenler, özel mevzuatında yer alan hükümler saklı kalmak üzere aday öğretmenliğe atanabilmek için Devlet Memurları Kanunu’nun alakalı maddesinde sayılan şartlara ayrıca yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olacak. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’na gore emniyet soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma ve Millî Eğitim Bakanlığınca ve/yada Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafınca yapılacak sınavlarda başarı göstermiş olma şartları aranacak.
ADAY ÖĞRETMENLERİ GÖREV YERİ DEĞİŞMEYECEK
Adaylık süresi bir yıldan az, iki yıldan çok olamayacak. Bu vakit arasında zorunluluklar haricinde aday öğretmenlerin vazife yeri değiştirilemeyecek. Aday öğretmenler, eğitim ve uygulamadan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programı’na doğal olarak tutulacak. Aday öğretmenlerden adaylık dönemi nihayetinde Adaylık Değerlendirme Komisyonu tarafınca meydana getirilen değerlendirme cevabında başarılı olanlar öğretmenliğe atanacak.
DEĞERLENDİRMEDEN GEÇEMEYEN BAŞARISIZLARIN GÖREVİNE SON VERİLECEK
Aday öğretmenlerden atanma niteliklerinden herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanların, adaylık süresi içinde atanma şartlarından herhangi birini kaybedenlerin, adaylık sürecinde aylıktan kesme yada kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların, aday öğretmenler için öngörülen Aday Öğretmen Yetiştirme Programı’na mazeretsiz olarak katılmayanlarla bu program sonucunda Adaylık Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmede başarısız olanların görevine son verilecek ve bunlar 3 sene süreyle öğretmenlik mesleğine alınmayacak. Görevlerine son verilmesi gerekenlerden aday öğretmenliğe başlamadan ilkin Devlet Memurları Kanunu’na göre memurlukta adaylığı kaldırılarak asıl memurluğa atanmış olanlar, kazanılmış hak aylık derecelerine uygun işgören unvanlı ekibe atanacak. Aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yetiştirilmelerine esas Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Değerlendirme Komisyonu’nun oluşumu ve aday öğretmenlik sürecine ilişik diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek.
ÖĞRETMENLİK KARİYER BASAMAKLARI
Teklifle öğretmenlik kariyer basamakları belirleniyor. Buna gore aday öğretmenlik dâhil öğretmenlikte en az 10 sene hizmeti bulunanlardan mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak suretiyle düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı’nı ve mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari emek harcamaları tamamlamış, aşama ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan öğretmenler, uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilecek. Uzman öğretmen unvanı için meydana getirilen yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarı göstermiş sayılacak. Yazılı sınavda başarılı olanlara uzman öğretmen sertifikası verilecek.
KİMLER BAŞÖĞRETMEN OLACAK?
Uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten azca olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programı’nı tamamlamış olan ve mesleki inkişaf alanlarında başöğretmenlik için öngörülen emek harcamaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilecek. Yazılı sınavda 70 ve üstü puan alanlar başarılı sayılacak ve başöğretmen sertifikası verilecek. Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar, uzman öğretmen unvanı için öngörülen doktora eğitimini tamamlayanlar ise başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulacak.
ALAN DEĞİŞSE BİLE UNVAN KALACAK
Eğitim kurumu yöneticiliği ve sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler öğretmenlik süresinin hesabında dikkate alınacak. Öğretmen unvanından bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafınca onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlenmiş olduğu tarihten itibaren yararlanılacak. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren veya ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan veya alanının ismi değiştirilen öğretmenler, kazandıkları unvanları kullanmaya devam edecek. Uzman öğretmen yada başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilecek. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen yada başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilecek. Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenecek.
EK GÖSTERGE VE TAZMİNATLAR NASIL OLACAK?
Devlet Memurları Kanunu’nda meydana getirilen değişiklikle uzman öğretmen ve başöğretmen unvanına sahip olanların, tahsil ve öğretim tazminatında iyileştirmeye gidiliyor. Uzman öğretmenlere ödenen tahsil tedris tazminatı yüzde 20’den yüzde 60’a, başöğretmenlere ödenen eğitim öğretim tazminatı ise yüzde 40’tan yüzde 120’ye yükseltiliyor. Birinci dereceli kadroda vazife meydana getiren öğretmenlerin ek göstergeleri 3600’e çıkarılıyor. Diğer derecelerde bulunan öğretmenler bakımından da bu artışa gore düzen yapılması öngörülüyor. Ek gösterge, ikinci derecede bulunan öğretmenler için 3000, üçüncü derecede bulunanlar için 2200 olarak belirlenirken dördüncü derece için 1600, beşinci derece için 1300, altıncı derece için 1150, yedinci derece için 950, sekizinci derece için 850 olacak. Bu madde, 15 Ocak 2023’te yürürlüğe girecek.
SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMENLER YER DEĞİŞTİREBİLECEK
Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin alakalı maddesinde meydana getirilen değişiklikle sözleşmeli öğretmenlerin can güvenliğine ve esenlik mazeretine bağlı olarak yer değiştirmelerine imkân sağlanması öngörülüyor. Öğretmenlik ve öğretmenlerin nitelikleri ve seçimiyle ilgili hususlar bu teklifle düzenlenmiş olduğu için Millî Eğitim Temel Kanunu’nun ilgili maddeleri yürürlükten kaldırılıyor. Yayımlandığı tarihte uzman öğretmen ve başöğretmen unvanına sahip olanlar bu düzenlemeden yararlanacak.